Proszę powiedzieć, do jakich zawodów przygotowujecie młodzież.
Kierunki kształcenia w naszym technikum idealnie wpisują się w turystyczny charakter regionu. Przyjęliśmy strategię specjalizacji w wąskiej, ale bardzo ważnej branży HGT, tj. Hotelarstwo-Gastronomia-Turystyka. Kształcimy młodzież w dwóch zawodach: technik hotelarstwa oraz technik żywienia i usług gastronomicznych. Organem prowadzącym naszą szkołę jest Gmina Władysławowo. To niestandardowe rozwiązanie, ponieważ prowadzenie szkół średnich jest typowym zadaniem powiatu. Jednak nasi radni 25 lat temu podjęli bardzo mądrą uchwałę o powołaniu technikum. Mam nadzieję, że nie żałują. Działamy, rozwijamy się, jesteśmy.
Z jakimi wyzwaniami należy się liczyć, przygotowując się do pracy w branży hotelarskiej?
Przygotowanie kadr dla hotelarstwa i gastronomii we Władysławowie, mieście, które w okresie letnim staje się wakacyjnym kurortem i zapełnia się po brzegi turystami, jest dla nas nadrzędnym zadaniem. Jest to permanentnie niezaspokojony rynek pracy i jednocześnie ogromna szansa dobrego kształcenia młodych ludzi, poprzez wykorzystanie bazy hotelarsko-gastronomicznej jako miejsc praktycznej nauki zawodu. Wyzwaniem jest zrekrutowanie kandydatów o odpowiednim potencjale edukacyjnych połączonym ze szczególnymi predyspozycjami osobowościowymi, a następnie maksymalne wykorzystanie tego potencjału i rozwój każdego ucznia. Nasza branża – przez niektórych nazywana „HoReCa”, a przez innych „hospitality” – jest bardzo wymagająca, ponieważ oparta jest na relacjach z gośćmi z indywidualnymi potrzebami. Jednocześnie podlega ciągłym zmianom technologicznym, społecznym, trendom żywieniowym itd. Z tego powodu zmienia się również wizerunek pracownika branży HGT, a co za tym idzie – wymagania w stosunku do niego. Często jest to „człowiek do zadań specjalnych”, akceptujący pracę również w weekendy i święta, podchodzący zawsze z pełnym profesjonalizmem do obsługi każdego gościa. Co otrzymuje w zamian? W zasadzie nieograniczone możliwości rozwoju, pracę w różnych krajach na całym świecie i na różnych stanowiskach od concierge, przez kierownika recepcji czy housekeeping supervisor po stanowiska menadżerskie wysokiego szczebla.
Czy dodatkowe umiejętności zawodowe mogą zwiększyć szanse Państwa absolwentów na rynku pracy?
Przygotowując naszych uczniów do pracy w zawodzie, kierujemy się przede wszystkim potrzebą realizacji wszystkich efektów kształcenia, które zostały określone w podstawie programowej szkolnictwa branżowego. Kształtujemy zarówno kompetencje twarde, jak również kompetencje personalne i społeczne. Jednak obecny rynek pracy, mimo że jest bardzo komfortowy dla pracowników – również w branży hotelarsko-gastronomicznej – wymaga jednak od aktualnych czy potencjalnych pracowników bardzo szerokiego spektrum kompetencji, wzmożonej postawy bycia elastycznym i otwarcia na różnego rodzaju zmiany czy modyfikacje w swojej karierze zawodowej.
Uczniowie naszej szkoły mają tego pełną świadomość, ponieważ już od najmłodszych lat pracują w obiektach hotelarskich. Najczęściej są to obiekty noclegowe niekategoryzowane, restauracje, bary prowadzone przez rodziców czy znajomych. Specyfikę branży poznają właściwie od urodzenia, często mieszkając w domach zamieniających się sezonowo w firmę hotelarską lub gastronomiczną. Pełne zaspokojenie potrzeby samorealizacji w zakresie życia zawodowego to jednak coś więcej, to praca w prestiżowych hotelach wysokich kategorii, często sieciowych, w których ścieżka zawodowa jest precyzyjnie określona, a możliwości rozwoju największe. Dodatkowe umiejętności i uprawnienia zawodowe, zwłaszcza te nabyte w okresie nauki w szkole średniej, dają inny punkt startu w tę interesującą drogę zawodową. Dlatego w naszym technikum od wielu lat organizujemy dla naszych uczniów kursy i szkolenia branżowe, ale do tej pory były one potwierdzane jedynie certyfikatami lub zaświadczeniami wydawanymi przez firmy realizujące szkolenia.
Podczas jednej z analiz przepisów prawa oświatowego, dotyczących tworzenia szkolnych planów nauczania w 2019 roku, natknęłam się na Zintegrowany System Kwalifikacji i bardzo mnie ucieszyło, że będzie osadzone w prawie to, co w niewielkim zakresie robiliśmy od kilku lat. Najważniejsze dla mnie było to, że w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół, umożliwiono przeznaczenie części obowiązkowych zajęć edukacyjnych na zajęcia przygotowujące uczniów do uzyskania kwalifikacji rynkowej funkcjonującej w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji, związanej z nauczanym zawodem. W powiązaniu z artykułem 122a Ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe, daje to szkole ogromne możliwości. Należało to wykorzystać.
Czy Zintegrowany System Kwalifikacji postrzegają Państwo jako szansę rozwoju swojej oferty edukacyjnej?
Zdecydowanie tak! Zintegrowany System Kwalifikacji jest dla nas szansą, ale również ogromnym wyzwaniem organizacyjnym i logistycznym. Staramy się do tego odpowiednio przygotować. Podejmujemy działania polegające na przygotowaniu własnej kadry instruktorskiej, analizujemy rynek usług szkoleniowych, przygotowujemy stosowne dokumenty, staramy się pozyskać fundusze. Jesteśmy już prawie gotowi. Wiemy, w jaki sposób przygotować uczniów do procesu walidacji i certyfikacji kwalifikacji rynkowych funkcjonujących w ZSK dla branży HGT. Od września ruszamy pełną parą.
Jakie napotykają Państwo problemy?
Największą barierę stanowią środki finansowe. Ogromne kwoty potrzebne są zarówno na wyszkolenie uczestników kursów i szkoleń, jak również na ich walidację. Aby szkolenia były atrakcyjne dla uczniów i zapewniały właściwy poziom wyszkolenia, powinny być w większości realizowane przez pasjonatów, praktyków, specjalistyczne firmy, a to wiąże się z kilkakrotnie wyższymi kosztami niż uposażenie nauczycieli w publicznej szkole. Dlatego wspólnie z naszym organem prowadzącym – Gminą Władysławowo, poszukujemy rozwiązań tego problemu.
Chcemy również wykorzystać artykuł 122a wspomnianej ustawy, który umożliwia zawarcie umowy z instytucją certyfikującą (IC) na jednokrotną nieodpłatną walidację dla ucznia oraz absolwenta jeszcze przez określony czas po ukończeniu szkoły. Jednak trudno oczekiwać od IC, że zorganizuje w odpowiednim miejscu, czasie oraz przy zapewnieniu odpowiednich warunków sprzętowych i surowcowo-materiałowych kilkadziesiąt darmowych walidacji. Są to firmy komercyjne działające w realnych warunkach rynkowych, dlatego przewidziane w ustawie zwolnienia z opłat, jakie firmy ponoszą na rzecz budżetu państwa, nie zapewniają nawet częściowego pokrycia kosztów walidacji. Mechanizm ten zaczyna działać prawidłowo dopiero po przekroczeniu pewnej (dużej) liczby pełnopłatnych walidacji.
Kolejnym problemem, który pojawia się w okresie początkowego etapu rozwoju systemu, jest mała liczba IC. W przypadku kwalifikacji, które są związane z naszymi zawodami, w Polsce są to tylko trzy podmioty, z czego dwa są oddalone o kilkaset kilometrów od naszej szkoły. To generuje dodatkowe koszty związane z walidacją i certyfikacją.
W mojej ocenie są to na tyle istotne bariery, że brak rozwiązań systemowych w tym zakresie może spowodować, że część ZSK dotycząca walidacji i certyfikacji uczniów szkół branżowych w kwalifikacjach rynkowych może nie zadziałać. Byłaby to stracona ogromna szansa uzyskiwania i potwierdzania wąskich, specjalistycznych kwalifikacji, które są niezwykle cenne, pożądane na rynku i stanowią doskonałe uzupełnienie systemu edukacji formalnej.
Pierwsi państwa uczniowie uzyskali certyfikat potwierdzający kwalifikację rynkową „Przygotowanie potraw grill i barbecue”, inni są gotowi podjąć to wyzwanie. Jak do tego doszło? W jaki sposób pokonaliście Państwo bariery?
W ramach pilotażu i planowanych od września 2023 r. działań, wspólnie z nauczycielami przedmiotów gastronomicznych wytypowaliśmy uczniów, którzy interesują się problematyką zdrowego grillowania i wędzenia. Dlaczego takich szukaliśmy? Ponieważ z punktu widzenia lokalizacji instytucji certyfikującej (Gdynia) najłatwiej było zorganizować dla nich walidację. Zaproponowaliśmy im pomoc w uzyskaniu certyfikatów honorowanych przez wszystkie kraje UE. Po kilku miesiącach od nawiązania kontaktu firma CONS-MED Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni, będąca jednocześnie instytucją certyfikującą, odezwała się do nas w celu zorganizowania szkolenia w ramach realizowanego przez firmę projektu finansowanego z Funduszu Promocji Mięsa Wołowego. Poprosiliśmy, aby przy tej okazji odbyła się walidacja dwóch zainteresowanych uczniów. Realizacja szkolenia spowodowała, że zostało zapewnione zaplecze sprzętowe i surowcowe, dzięki czemu mogła się odbyć bardzo kosztowna walidacja dla dwóch naszych uczniów bez ponoszenia przez nich żadnych opłat. Tym samym staliśmy się pierwszą szkołą w Polsce, która skorzystała z możliwości, jakie daje prawo oświatowe w zakresie nieodpłatnej dla ucznia walidacji i certyfikacji.
Szkoła ma realne osiągnięcia: finalista Olimpiady Wiedzy Hotelarskiej, stypendium Prezesa Rady Ministrów, srebrne i brązowe tarcze w ogólnopolskim rankingu. Prosimy o podzielenie się receptą na sukcesy.
Nie ma recepty na sukces szkoły. To bardzo złożony żywy organizm, w którym jest wiele permanentnie zmieniających się czynników. Mechanizm, który w jednej szkole zadziała, w innej może być czynnikiem neutralnym. W moim odczuciu sukces szkoły w największej mierze gwarantuje zaangażowana, zmotywowana i motywująca, solidnie pracująca kadra pedagogiczna. Największe sukcesy odnosimy w kształceniu zawodowym, ale również wysokie osiągnięcia mamy na maturze z języka polskiego czy angielskiego. W ostatnich latach czterokrotnie nasi uczniowie uzyskali tytuł finalisty Olimpiady Wiedzy Hotelarskiej, mamy od wielu lat wysokie wyniki egzaminów zawodowych. To dzięki ogromnemu zaangażowaniu nauczycieli oraz determinacji naszych uczniów. Dobierając kadrę do prowadzenia przedmiotów zawodowych, postawiliśmy na specjalistów-praktyków. Zajęcia zawodowe realizują w naszej szkole dyrektor operacyjny i kierowniczka gastronomii z czterogwiazdkowych hoteli, kierownik recepcji i dwóch szefów kuchni. Jak to możliwe? To zasługa przede wszystkim naszego organu prowadzącego. Uzupełnienie stanowi – zawsze otwarta na nasze potrzeby – baza trzydziestu starannie wybranych zakładów hotelarsko-gastronomicznych jako miejsc praktyk i staży uczniowskich. I ten potencjał wykorzystujemy.
Dziękujemy za rozmowę.
mgr inż. Elżbieta Margas Dzwonnik – nauczyciel dyplomowany z 30- letnim stażem, od 15 lat kierownik kształcenia zawodowego, wcześniej wicedyrektor w Zespole Szkół Zawodowych nr 1 we Władysławowie. Dziedziny zainteresowań zgodnie z wykształceniem: główny kierunek wykształcenia: ekonomia, podyplomowo: turystyka i hotelarstwo, zarządzanie BHP, rachunkowość i finanse, integracja europejska, zarządzanie oświatą.
Od 17 lat współwłaściciel firmy prowadzącej działalność gospodarczą związaną z hotelarstwem.
