Niemal każdego dnia za pośrednictwem mediów otrzymujemy wiadomości o nowych odkryciach naukowych i przełomach w rozwoju technologicznym. Co chwila, o kolejny krok, przesuwamy granicę ludzkiego poznania.
Kwartalnik ZSK – źródło informacji o systemie. Pobierz nowy numer!
Przykłady można mnożyć. Postępy w rozwoju AI, wykorzystanie szczepionek opartych na technologii mRNA czy podbój kosmosu przez prywatne przedsiębiorstwa. Tego typu informacje bezsprzecznie potwierdzają, że żyjemy w czasach technologicznego skoku, nieznanego w historii naszej cywilizacji. Rozwój stwarza wiele nowych możliwości i szans zarówno w sferze społecznej, jak i gospodarczej. Stawia także nowe wyzwania, a jednym z nich jest zaadaptowanie edukacji do potrzeb cyfrowego świata.
Mikropoświadczenia – prosta recepta na skomplikowane problemy
Pojawianie się nowych technologii powoduje nieustający popyt na wykwalifikowanych pracowników. Na potrzeby rynku można już reagować na bieżąco. To właśnie z konieczności dostosowania edukacji do potrzeb rynku pracy powstała idea mikropoświadczeń (ang. mirco-credentials). Czym są? Ujmując w prostych słowach: to po prostu cyfrowa forma certyfikatów. Pozwalają szybko i w nowoczesnej formie pokazać to, co umiemy, jakie mamy kompetencje czy umiejętności lub od razu przedstawić całe portfolio, które zwróci uwagę pracodawcy.
Ideę mikropoświadczeń urzeczywistniają Digital Badges, czyli cyfrowe odznaki. Wydawane są za pomocą specjalnego oprogramowania, które koduje informacje w pliku graficznym odznaki. Najbardziej znaną formą są Open Badges opracowane w 2013 roku przez Mozilla Foundation. Od tamtego czasu są one stale rozwijane w celu zwiększenia bezpieczeństwa i dodania lub poprawienia istniejących funkcjonalności.
Jak to wygląda? Odznaki przyznawane są osobom przez uczelnie, firmy czy inne podmioty publiczne na podstawie konkretnych kryteriów. Za kryteria i jakość wydania odpowiada wydawca danej odznaki, a za udowodnienie wymagań – jej przyszły posiadacz. Bezpieczeństwo zapewnia standard Open Badges 2.0, który przewiduje podwójną, automatyczną weryfikację poprawności i autentyczności odznaki.
Etapowość, elastyczność, mapowanie potrzeb rynkowych
Po co to wszystko? Wysoki koszt tradycyjnych form edukacji, czas ich trwania i niski poziom dostosowania do potrzeb rynku pracy zachęciły wielu dostawców szkoleń i kursów do znalezienia bardziej atrakcyjnych możliwości kształcenia. Równocześnie rozwój internetu spowodował rozwój technologii uczenia się online, a wśród nich e-learningu oraz innowacyjnych kursów typu MOOC (Massive Open Online Courses).
MOOC to krótkie, modułowe kursy internetowe nastawione na praktyczną wiedzę i umiejętności. Są dostępne online, praktycznie dla wszystkich, oraz najczęściej firmowane przez prestiżowe uczelnie czy znane firmy. Skierowane są do osób zmotywowanych do samodzielnego uczenia się w dowolnym miejscu i czasie. I właśnie potwierdzeniem ukończenia tych kursów są najczęściej cyfrowe mikropoświadczenia – Digital Badges.
Wielką rolę w tym procesie odgrywają uczelnie wyższe, które często mają wielowiekowe tradycje. Przez setki lat stosowane metody były wypracowywane w procesie ciągłej ewolucji, nigdy rewolucji. Dlatego mikropoświadczenia idealnie wpisują się w ten nurt. Rozszerzają arsenał metod i narzędzi edukacyjnych tak pieczołowicie wypracowanych w historii uniwersyteckiej. Mogą stać się ważnym elementem w toku studiów, a także pozwolą absolwentom na rozszerzanie swoich kwalifikacji.
Odznaka+, czyli polska odpowiedź na cyfrową rewolucję
Uniwersytety szybko reagują na ten trend, rozwijając nowoczesną ofertę edukacyjną. Świetnym przykładem jest platforma edukacyjna EdX założona przez Uniwersytet Harvarda i MIT (Massachusetts Institute of Technology). Z EdX korzysta już ponad 20 milionów osób, w tym studentów renomowanych uniwersytetów na świecie i pracowników wiodących technologicznie firm. EdX oferuje możliwe do ustawiania w „stosy” (czyli dłuższe cykle) mikropoświadczenia edukacyjne w ramach tzw. micro-masters.
Pełna ścieżka edukacyjna w Polsce trwa zwykle 17 lat. Dla współczesnego tempa rozwoju technologicznego to stanowczo za długo. Dlatego idealnym rozwiązaniem dla osób, które chcą przynajmniej trochę skrócić ten okres lub poszerzyć zakres kompetencji, są mikropoświadczenia. Cyfrowe formy potwierdzania umiejętności pozwalają na określenie naszego punktu na ścieżce edukacyjnej. To z kolei wyznacza optymalną drogę do naszego celu, jakim są pożądane kwalifikacje, umiejętności czy nowa praca.
Mikropoświadczenia, szczególnie z wykorzystaniem standardów Open Badges, stają się więc swoistą mapą drogową na drodze naszej kariery. Mogą rozwiązać wiele problemów współczesnej gospodarki i rynku pracy. Tylko od nas zależy, kiedy zaczniemy je powszechnie stosować. To już nie jest przysłowiowy pociąg, a winda, w którą powinniśmy wsiąść. Jeśli w nią nie wsiądziemy, to droga schodami może okazać się zbyt długa. Między innymi z tego powodu w Instytucie Badań Edukacyjnych jest opracowywany system Odznaka+ do wydawania, przechowywania i zarządzania cyfrowymi mikropoświadczeniami w standardzie Open Badges.
Autor: Michał Nowakowski
Ekspert kluczowy w Instytucie Badań Edukacyjnych. Pracował jako menadżer i ekspert w wielu projektach krajowych i międzynarodowych. Specjalizuje się w rozwoju kompetencji w miejscu pracy i wykorzystaniu nowych technologii w edukacji. Obecnie rozwija pierwszy polski system do wydawania odznak cyfrowych w standardzie Open Badges.
