Celem monografii jest ukazanie rekonstrukcji roli społeczno-zawodowej nauczycieli i nauczycielek w kontekście współczesnych trendów cywilizacyjnych. Te ostatnie określają nowy rodzaj zadań, które powinna realizować szkoła za pośrednictwem swoich kadr, przygotowując uczniów do dorosłego życia w płynnej, zmiennej rzeczywistości.
Nowoczesna edukacja pociąga za sobą konieczność nowego sposobu myślenia, ustalenia nowych zasad i sposobów działania, a co zatem idzie, także nowych umiejętności.
Publikacja powstała jako efekt pracy nad opracowaniem projektów kwalifikacji rynkowych dla nauczycieli. Jej tematem są umiejętności wykorzystywane w pracy nauczycieli opisane w pięciu obszarach: dobrostanu osób uczących się, indywidualizacji procesu uczenia się i wychowania, wsparcia uczenia się i nauczania, wykorzystania nowych technologii informacyjno-komunikacyjnych w nauczaniu, koordynacji pracy osób wspierających rozwój dzieci i młodzieży. Każdy z tych obszarów opisano z różnych perspektyw: pedagogicznej, socjologicznej, filozoficznej, z zakresu zarządzania. Wszystkie jednak mają zbliżoną strukturę.
Pierwszą część każdego rozdziału poświęcono charakterystyce danej umiejętności i jej uwarunkowaniom, przedstawiono dane przybliżające rzeczywistość w polskiej szkole oraz opinie wieloletnich praktyków – autorytetów w dziedzinie edukacji. Druga część zawiera pomysły, inspiracje dotyczące metod, programów, projektów wspierających dany typ umiejętności.