Sektorowa Rada ds. Kompetencji w Handlu
SRKH powstała jako kontynuacja zrealizowanego projektu Sektorowej Ramy Kwalifikacji dla Handlu. Projekt był zarządzany i finansowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Instytut Badań Edukacyjnych z wykorzystaniem programu POWR.02.12.00-00-SR15/18 dofinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego (Program Operacyjny Wiedza Edukacja Rozwój – PO WER 2014–2020).
Nadrzędnym celem projektu była identyfikacja luk kompetencyjnych w sektorze handlu. Nieodłączny element tego procesu to systemowa implementacja zasad ZSK w handlu. W ramach tych działań zrealizowano badania i rekomendacje, wsparcie organizacyjne i informacyjne. Zadania te podjęło konsorcjum, w którego skład weszły: Krajowa Izba Gospodarcza Centrum Promocji (lider projektu), Krajowa Izba Gospodarcza, Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców „Społem”, Stowarzyszenie „Forum Dialogu Gospodarczego”. Osią jego prac stało się nauczanie dualne i analiza potencjału edukacyjnego w tym obszarze. Zidentyfikowano zmiany w potrzebach i dostępne oferty edukacyjne wszystkich poziomów, zarówno w sferze edukacji formalnej, jak i pozaformalnej. Podczas pandemii COVID-19 istotnie zyskały na znaczeniu handel wielokanałowy i digitalizacja, uwypukliła się również siła kompetencji społecznych. Sięgnięto także po projekcje kompetencji przyszłości. Wskazano luki kompetencyjne w ofercie edukacyjnej i praktyce biznesu.
Opracowano kilkanaście wniosków rekomendacyjnych dla MEiN, co znalazło odbicie w ZRK. Rekomendacje tworzono zarówno ad hoc (model sprostania pandemii), jak i perspektywicznie (m.in. pierwszy w Polsce model studiów MBA w sektorze handlu). Powstały opracowania na rzecz działań legislacyjnych i organizacyjnych kształcenia zawodowego (m.in. powołania Branżowego Centrum Umiejętności). Rada podjęła udane projekty implementacji ramy i wyników badań w praktyce biznesu i edukacji.
Sektor potrzebuje kontynuacji prac w dobie deglobalizacji i Zielonego Ładu. Zachodzi potrzeba uzgodnienia systemu kwalifikacji handlu i partnerów okołobiznesowych. Jest to istotne rozwinięcie ZSK. Usprawnić też należy uznawanie kwalifikacji nabytych poza edukacją formalną. Zbliży to edukację do praktyki rynku.
dr Maria Andrzej Faliński – członek Sektorowej Rady ds. Kompetencji w Handlu, wiceprezes zarządu Stowarzyszenia „Forum Dialogu Gospodarczego”
Sektorowa Rada ds. Kompetencji Sektora Usług Rozwojowych
Nasza Rada powstała z inicjatywy Polskiej Izby Firm Szkoleniowych, która od 2004 r. jest branżowym reprezentantem sektora. Przedstawiciele izby od początku angażowali się w stworzenie i wdrożenie ustawy o ZSK. Pod egidą PIFS powstała inicjatywa o nazwie Sojusz Edukacji Pozaformalnej, która do prac przy wdrażaniu ZSK wydelegowała swoich reprezentantów. Po powołaniu rady sektorowej reprezentację tę przejął jej przedstawiciel. Obecnie reprezentant Rady pracuje w Radzie Interesariuszy ZSK, gdzie m.in. opiniuje wszystkie procedowane w niej kwalifikacje. Bierze on też czynny udział w działaniach skierowanych na upowszechnienie systemu, a także jego usprawnianie i modyfikację. To ze strony naszego środowiska pochodzą najobszerniejsze opracowania i opinie dotyczące działania systemu oraz rekomendacje dotyczące jego zmian, głównie w zakresie edukacji pozaformalnej i rzeczywistej jej integracji z innymi podsektorami edukacji.
Sektorowa Rada ds. Kompetencji SUR jako ciało kolegialne koncentruje się przede wszystkim na kwalifikacjach sektorowych. Dzięki wypracowanej przez PIFS i włączonej do polskiego porządku prawnego Sektorowej Ramie Kwalifikacji Usług Rozwojowych (SRK UR) Rada dysponuje solidnym narzędziem do weryfikacji kwalifikacji sektorowych. W latach 2020–2022 w imieniu Rady zostało zaopiniowanych ponad 120 kwalifikacji rynkowych, w tym 25 kwalifikacji sektorowych. Wiele z nich opisano bez odniesienia się do ramy sektorowej. Rolą reprezentanta Rady było m.in. zachęcanie do korzystania z ramy do opisu efektów uczenia się, a także do określenia poziomu kwalifikacji w ZSK. Było to o tyle istotne, że rama sektorowa w bardziej precyzyjny sposób opisuje kompetencje społeczne jako element kwalifikacji osób wspierających innych w rozwoju. W tym aspekcie oraz w aspekcie efektów uczenia się odnoszących się do wiedzy i umiejętności – badania potrzeb uczenia się, wyznaczania celów uczenia się, projektowania i realizacji działań rozwojowych, wdrożenia efektów uczenia się w praktyce oraz ewaluacji – odkryliśmy spory deficyt efektów uczenia się w kwalifikacjach zgłaszanych do ZSK.
Piotr Piasecki – przewodniczący Sektorowej Rady ds. Kompetencji Sektora Usług Rozwojowych, prezes zarządu Polskiej Izby Firm Szkoleniowych
Sektorowa Rada ds. Kompetencji Moda i Innowacyjne Tekstylia
SRKMIT powstała w październiku 2016 r. i obejmuje branże oznaczone wg Polskiej Klasyfikacji Działalności kodami PKD 13 (tekstylna), PKD 14 (odzieżowa) oraz PKD 15 (obuwnicza i skórzana). Liderem projektu jest Związek Przedsiębiorców Przemysłu Mody „Lewiatan”, a partnerem – Związek Pracodawców Przemysłu Odzieżowego i Tekstylnego PIOT. Animatorami tej Rady są Bogusław Słaby i Aleksandra Krysiak, która jest jednocześnie jej przewodniczącą.
Obecnie Rada, przynajmniej w naszej branży, jest najlepszą platformą dla działań w zakresie poprawy sytuacji na rynku pracy, co ciągle stanowi jeden z największych problemów. Dzięki Radzie przedsiębiorcy mają wpływ na podejmowanie decyzji. Wynika to m.in. z ponad 22 lat doświadczeń animatora Rady w zakresie edukacji jako przedsiębiorcy i działacza ZPPM „Lewiatan” oraz dziewięciu lat w PIOT – która do 2011 r. była izbą handlową.
Edukacja pełniła, pełni i zawsze będzie pełnić funkcję usługową wobec rynku pracy, co my – organizacje przedsiębiorców – zrozumieliśmy na początku wieku i wzięliśmy sprawy w swoje ręce, bo kto może lepiej znać nasze problemy niż sami przedsiębiorcy? Te problemy branży, w tym także z zakresu edukacji, staraliśmy się rozwiązywać najpierw na spotkaniach Zespołu Trójstronnego ds. Przemysłu Lekkiego przy ówczesnej Komisji Trójstronnej, a obecnie – Rady Dialogu Społecznego, od momentu jej powołania w 2016 r.
W 2013 r. sytuacja zmusiła nas do utworzenia Grupy Roboczej ds. Edukacji Zawodowej przy ZT ds. PL, złożonej z nauczycieli zawodu i przedsiębiorców, przy wsparciu związków zawodowych. Rada społecznie przygotowała nowe podstawy programowe, zmieniła nazwę zawodu z „technik technologii odzieży” na „technik przemysłu mody” i w miejsce trzech kwalifikacji wprowadziła dwie. W sierpniu 2015 r. ówczesne MEN wprowadziło te zmiany w życie. Pierwszy po tych zmianach nabór do szkół przemysłu mody – w roku szkolnym 2016/17 – był ponad pięciokrotnie liczniejszy niż rok wcześniej, a w roku 2022/23, czyli po sześciu latach – ponad 20-krotnie.
Na ostatnie spotkanie grupy roboczej w maju 2015 r. zostali zaproszeni przedstawiciele Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości i od tej pory rozpoczęła się współpraca, w czasie której dzieliliśmy się swoimi doświadczeniami przy tworzeniu naszej SRK. Byliśmy w październiku 2016 r. jedną z sześciu pierwszych rad i do dziś kontynuujemy działalność GR ds. EZ w naszej branży.
Z zainteresowaniem została przyjęta w grudniu 2021 r. informacja MEiN o utworzeniu Branżowych Centrów Umiejętności. Nasza Rada otrzymała propozycję powołania czterech BCU, z czym (szczególnie w przypadku branży odzieżowej) wiąże duże nadzieje. Chcemy szkolić nie tylko nauczycieli zawodu, ale także absolwentów szkół przemysłu mody, którzy nie mogą znaleźć dobrej pracy w przemyśle z uwagi na swoje niedostateczne kompetencje.
Bogusław Słaby – animator Sektorowej Rady ds. Kompetencji Moda i Innowacyjne Tekstylia
