Potrzeba zapewnienia przedsiębiorcom możliwości oddziaływania na edukację stała się podstawą stworzenia przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości systemu sektorowych rad ds. kompetencji. Rada ds. kompetencji sektora turystyki powstała jako jedna z pierwszych. Utworzyły ją trzy podmioty, tj. Związek Pracodawców Turystyki Lewiatan – lider projektu oraz Szkoła Główna Handlowa w Warszawie i Instytut Turystyki w Krakowie jako partnerzy. Inauguracyjne posiedzenie Sektorowej Rady ds. Kompetencji Turystyka (SRKT) odbyło się 7 lutego 2017 r. SRKT składa się z przewodniczącego, dwóch wiceprzewodniczących, sekretarza oraz członków; łącznie 32 osób, które ze względu na wielobranżowość sektora pracują w czterech zespołach. Są to: Zespół ds. Hotelarstwa, Zespół ds. Gastronomii, Zespół ds. Organizatorów Turystyki oraz Zespół ds. Pilotażu i Przewodnictwa, na czele których stoją kierownicy zespołów.
Cel
Strategicznym celem Sektorowej Rady jest prowadzenie działań na rzecz lepszego dopasowania kompetencji pracowników do zmieniających się potrzeb przedsiębiorców poprzez identyfikację i prognozowanie zapotrzebowania kwalifikacyjno-zawodowego pracodawców na rynku pracy w sektorze turystyki. Cele i sposób realizacji tych działań zostały określone w Regulaminie Rady, a koncentrują się one wokół szerszej współpracy przedsiębiorców sektora turystyki z sektorem edukacji.
Warsztaty, seminaria, spotkania
Jednym z pierwszych działań SRKT po jej formalnym powołaniu było zacieśnienie współpracy z Instytutem Badań Edukacyjnych. W marcu 2017 r. SRKT wspólnie z IBE zorganizowała trzydniowe warsztaty dla członków i interesariuszy Rady, podczas których w bardzo praktyczny sposób zapoznano uczestników z funkcjonowaniem Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji. Jednocześnie określono pola do współpracy i m.in. na tej podstawie zorganizowano kolejne spotkanie – w dniach 22 i 23 listopada 2017 r. w hotelu Gromada w Warszawie przy wsparciu Ministerstwa Sportu i Turystyki odbyło się seminarium. Wydarzenie cieszyło się dużym zainteresowaniem branżowych szkół i pracodawców w sektorze turystyki.
Badania i analizy
Prowadzone badania i analizy branżowych rynków pracy, których rezultatem są raporty lub ekspertyzy, koncentrują się m.in. na następujących obszarach:
- Identyfikacja, analiza i ocena możliwości wykorzystania prowadzonych w Polsce badań rynku pracy do ustalenia potrzeb kompetencyjnych pracodawców z branż wchodzących w skład sektora turystyki oraz do identyfikacji występujących w nich luk kompetencyjnych.
- Współpraca szkół branżowych i wyższych uczelni kształcących dla potrzeb poszczególnych branż turystycznych z przedsiębiorcami z tych branż, w tym likwidacja barier utrudniających tę współpracę.
- Identyfikacja i monitorowanie zmian przepisów prawnych dotyczących zatrudnienia i kształcenia dla potrzeb branż turystycznych.
Bilans Kapitału Ludzkiego (BKL)
SRKT włączała się w przygotowanie Bilansu Kapitału Ludzkiego, który jest jednym najważniejszych projektów w obszarze kompetencji i zatrudnienia realizowanym przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości oraz Uniwersytet Jagielloński. W pierwszym etapie, prowadzonym w latach 2017–2018, opracowano bilans kompetencji dla sektora turystycznego oraz określono związane z nim zapotrzebowania na kwalifikacje i kompetencje. Badaniem objęto cztery podstawowe branże wchodzące w skład sektora turystyki: hotelarstwo, gastronomię, organizatorów turystyki oraz przewodnictwo i animatorów czasu wolnego. Zespół ekspertów powołany przez SRKT uczestniczył w opiniowaniu i przygotowaniu raportu końcowego opracowanego przez UJ. Raport w ostatecznym kształcie przedstawiono podczas Ogólnopolskiej Konferencji SRKT oraz otwartego posiedzenia Rady w Krakowie.
Realizacja drugiego etapu BKL znacznie się opóźniła z powodu pandemii, ale również tutaj Rada włączała się do konsultacji dotyczących założeń, metodyki i planowanego przebiegu badania. Członkowie Rady uczestniczyli w panelach eksperckich.
Wstępne wyniki tego etapu pracownicy UJ zaprezentowali 7 grudnia 2022 r. w Łodzi, podczas konferencji SRKT odbywającej się w ramach spotkań Gremiów Ekspertów Turystyki. W ocenie uczestników konferencji drugi etap badania BKL, obejmujący m.in. skutki pandemii dla sektora, jest cennym materiałem wyjściowym do dalszego działania sektora w tym obszarze. Zagadnienia dotyczące kwalifikacji i kompetencji w sektorze były wielokrotnie przedmiotem obrad podczas konferencji organizowanych przez Radę.
Warto tutaj wspomnieć o ogólnopolskich konferencjach SRKT Kwalifikacje – Edukacja – Rynek pracy, które odbyły się w 2018 r. w Krakowie i w 2019 r. w Warszawie. Przy ich realizacji Rada aktywnie współpracowała z IBE oraz przedsiębiorcami z poszczególnych branż turystycznych. W trakcie konferencji zaprezentowano także doświadczenia europejskie.
Współpraca
Działania Sektorowej Rady ds. Kompetencji Turystyka koncentrowały się także na tych formach współpracy z interesariuszami, które mogły przynieść wymierne efekty. Przykładem takiej działalności było podpisanie porozumienia pomiędzy Związkiem Pracodawców Turystyki Lewiatan a Izbą Gospodarczą Krąg Turystyki Zdrowotnej. Przy wsparciu IBE rozpoczęto prace nad wpisaniem do ZSK kwalifikacji Obsługa w turystyce zdrowotnej, które zakończone zostały pozytywnym wpisem kwalifikacji.
Kolejnym przykładem była realizacja pilotażowego projektu wdrażania Sektorowej Ramy Kwalifikacji w Turystyce do stanowisk pracy w przedsiębiorstwach sektora turystyki. Projekt został zrealizowany przez SGH w Warszawie we współpracy z ekspertami SRKT przy wykorzystaniu bazy poszczególnych interesariuszy Rady. W projekcie uczestniczyły: hotel Gromada w Warszawie, hotel Warszawa w Augustowie, Biuro Podróży „Almatur” w Katowicach oraz biuro Cargo & Travel Agency w Częstochowie. Bardzo interesujące wyniki realizacji projektu zaprezentowano podczas seminarium, które odbyło się 12 grudnia 2019 r. w Warszawie, z udziałem członków i interesariuszy SRKT.
W okresie funkcjonowania SRKT członkowie i interesariusze Rady uczestniczyli we wszystkich seminariach i warsztatach organizowanych przez IBE, dotyczących m.in. opracowania Zintegrowanej Strategii Umiejętności. Ponadto Rada opiniowała kwalifikacje pozaformalne kierowane do Ministerstwa Sportu i Turystyki.
Warto także podkreślić, że w latach 2021–2022 SRKT aktywnie włączała się do opiniowania projektu powołania Branżowych Centrów Umiejętności. Niezwykle ważnym elementem tych działań było bezpośrednie informowanie członków i interesariuszy Rady, a więc potencjalnie zainteresowanych projektem, o idei, założeniach oraz potrzebie włączenia się w realizację i współpracę przy powołaniu BCU. Z satysfakcją należy stwierdzić, że wszystkie cztery branże sektora turystyki, tj. hotelarstwo, gastronomia, organizatorzy turystyki oraz agroturystyka złożyły wnioski o powołanie takiego centrum.
Upowszechnianie i edukacja
Jako kluczowe we współpracy z przedsiębiorcami sektora, czyli interesariuszami Rady SRKT uznaje spotkania upowszechniająco-edukacyjne, podczas których prezentowano aktualne zagadnienia sektora. Ponadto zapoznawano uczestników z wynikami i rezultatami prowadzonych badań i ekspertyz. SRKT zorganizowała i przeprowadziła łącznie 32 takie spotkania na terenie całego kraju. Uczestniczyło w nich ponad 1000 osób. Warto także podkreślić, że podczas każdego spotkania miała miejsce prezentacja filmu IBE „Kwalifikacje dla wymagających”. Ponadto w programach spotkań podnoszono tematykę ZSK i sektorowych rad ds. kompetencji, zajmującą ważne miejsce w prezentacjach i dyskusjach.
Zachęcamy do zapoznania się z raportami z badań oraz przykładami dobrych praktyk w zakresie współpracy przedsiębiorców ze szkołami, które opublikowano na stronach Sektorowej Rady.
O autorce:
Małgorzata Rafał − Sekretarz Sektorowej Rady ds. Kompetencji Turystyka, wieloletni członek i sekretarz Zarządu Lubelskiej Regionalnej Organizacji Turystycznej (LROT), obecnie w Radzie Programowej LROT
