Prezentujemy rozmowy z członkami zespołu ekspertów pracujących nad aktualizacją Sektorowej Ramy Kwalifikacji dla Sektora Energetycznego (SRK EN) przeprowadzonymi podczas konferencji podsumowującej proces (12 czerwca 2025 r., Kraków). Eksperci odpowiadają na pytania, pokazując różne perspektywy wynikające z ich doświadczeń, profilu i specjalizacji zawodowej.
Dlaczego aktualizacja SRK dla Energetyki?
Marek Bednarz, kierownik zespołu: „..W tym sektorze nastąpiła, można powiedzieć, rewolucyjna zmiana. W tej chwili bardzo istotną rolę odgrywa obniżenie emisji CO2 i zmiana technologii, ale chyba najważniejszą zmianą jest to, że w tym rynku zmienili się producenci. Dawniej to był sektor związany z dużymi producentami energii, takimi zawodowymi elektrowniami, elektrociepłowniami. A teraz doszli konsumenci. I to zmienia diametralnie rynek, ponieważ konsument stał się jednocześnie producentem i dlatego w rynku pojawiły się nowe potrzeby, nowe wyzwania, stąd taka duża dynamika. (…) po drastycznych komplikacjach politycznych, między innymi wywołanych wojną Rosji na Ukrainie, gdzie rynek (…) załamał się (…) to bezpieczeństwo jest (…) równie ważne, jak „zazielenienie” gospodarki. …”
Adam BIałek, członek zespołu: „.. bezpieczeństwo stało się numerem jeden. (…) energia elektryczna jest takim filarem państwa. Bez energii w tym momencie nie potrafilibyśmy funkcjonować. Nie tylko tak indywidualnie w domu, bo nagle by nam przestała działać sieć komórkowa, czyli przelewy, internet, wszystkie e-usługi, ale również zawodowo.(…) wszystko jest oparte na energii elektrycznej. …”
Dariusz Łapiński, członek zespołu: „… Energetyka odnawialna wchodzi coraz szerzej do całego Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i dotyka to również dużych przedsiębiorstw energetycznych poprzez to, że wprowadzane są nowe rozwiązania zmierzające do odejścia od paliw kopalnych…”
Zmiany w SRK EN
Marek Bednarz, kierownik zespołu: „…Największe zmiany, które wynikały m.in. z przepisów, unijnych, wiązały się z obszarem zrównoważonego rozwoju. On tutaj zdominował pracę i to tzw. zazielenienie ramy, czyli znalezienie wśród kompetencji opisanych w SRK EN tych, które bezpośrednio wiążą się z tym sektorem zielonej energetyki. Dodatkowo mogę powiedzieć, że takim drugim obszarem, który też bardzo mocno był rozwijany, jest planowanie i produkcja energii, bo tu się też ten rynek zmienił, można powiedzieć o 180 stopni. Dzięki prosumentowi, dzięki temu, że mamy w Polsce ponad milion nowych producentów energii elektrycznej. …”
Jan Ratajczak, członek zespołu: „… zrównoważony rozwój i bezpieczeństwo energetyczne – moim zdaniem te dwa najważniejsze obszary, one bardzo mocno absorbowały uwagę wszystkich ekspertów. …”
Janusz Mazur, członek zespołu: „….Ponad połowa kompetencji, które były w SRK EN uległa „zazielenieniu” i zwrócono tam uwagę na szereg różnych elementów, począwszy od tego, jaka jest charakterystyka źródeł odnawialnych, jak je wykorzystywać. Zwracaliśmy też uwagę na to, co potem zrobić z tymi łopatami wirników turbin wiatrowych, co zrobić z tymi zużytymi panelami (…). Z drugiej strony inne są zagadnienia operacyjne, eksploatacyjne dotyczące źródeł odnawialnych, np. związane z bilansowaniem tych strumieni energii, (…)
Pojawiły się też zagadnienia związane z energetyką jądrową, która powiedzmy sobie szczerze, przez ostatnie kilkadziesiąt lat w naszym kraju była zapomniana. …”
Każde słowo w SRK ma znaczenie
Radosław Żyłka, członek zespołu: „…Prace polegały na tym, że 12 chłopa pracowało, 12 chłopa, którzy znają się na liczbach, a dyskutują o słowach. …Jesteśmy wszyscy inżynierami. Przemawiają do nas zera i jedynki i jakieś twarde dane liczbowe. A pracując nad ramą, często półtorej godziny dyskutowaliśmy na przykład nad znaczeniem jednego słowa. Albo czy wstawić ale czy wstawić lub, czy wstawić i, czy wstawić oraz – takie rzeczy, które są domeną polonistów. To jest też tak, że jak tam było 12 ludzi, to tak naprawdę coś się wydawało logiczne dla załóżmy 11 i nagle jeden wtrącił – No ale słuchajcie, to słowo może świadczyć o tym, że ta kompetencja może gdzieś być wykorzystana w inny sposób albo zrozumiana w inny sposób. – no i stąd się brały dyskusje, żeby dobrać odpowiednie słowa…”
Oczekiwane kompetencje w sektorze energetycznym
Nikon Gawryluk, członek zespołu: „… Kompetencje i to, na ile one są wyceniane na rynku, zmieniają się w perspektywie lat. Nie możemy dzisiaj zakładać, że będziemy wiedzieli, które kompetencje staną się kluczowe za 10 lat. Ale możemy zwrócić uwagę na to, że dzisiaj rynek potrzebuje wszystkich kompetencji, które umożliwiają ZROBIENIE czegoś. Mamy bardzo trudną sytuację na rynku, gdzie zostało bardzo dużo osób w Polsce, które WIEDZĄ, co należy zrobić. Brakuje osób, które wykonują pracę i które (…) POTRAFIĄ ZROBIĆ (…). Mamy ogromną przestrzeń, mamy ogromny potencjał dla młodych ludzi, aby się rozwijali w tych dziedzinach, które kochają. (…)
Każde kompetencje związane ze zwiększaniem produkcji energii elektrycznej, z zabezpieczeniem dostaw, produkcji elektrycznej, z zabezpieczeniem infrastruktury energetycznej w odniesieniu do konfliktu, który przecież jest za naszą wschodnią granicą. Te kompetencje będą kluczowe….”
Wykorzystanie SRK
Marek Bednarz, kierownik zespołu: „…Chyba najważniejszym obszarem wykorzystania SRK EN są opisy kwalifikacji, w tym nowych kwalifikacji wiążących się z rynkiem zrównoważonej energii, rynkiem pomp ciepła, rynkiem fotowoltaiki. Tych kwalifikacji wolnorynkowych opisanych jeszcze nie ma, więc jest tutaj otwarte pole do działania. ….”
Michał Klimczyk, członek zespołu: „…Doprecyzowanie pewnych kwestii na poziomie ram zawodowych, jaką jest między innymi SRK EN, jest bardzo istotne, bo pozwala uczelniom komponować programy kształcenia w taki sposób, aby były one powiązane z potrzebami podmiotów, zwłaszcza przemysłu, podmiotów gospodarki….”
Dariusz Łapiński, członek zespołu: „… pojawienie się [w SRK EN] kompetencji związanych z zieloną energetyką mocno zmieniło Ramę i pozwoli łatwiej znaleźć pracowników charakteryzujących się takimi kompetencjami. Dodatkowo również da wskazówkę osobom kształcącym tych pracowników, jakie są oczekiwania sektora energetyki pod kątem kwalifikacji pracowników. …”
Patryk Gawron, członek zespołu: „… Myślę, że największe obszary do zastosowania [SRK EN] to mimo wszystko jest szkolnictwo i duże koncerny energetyczne (…) Natomiast jest też pole właśnie do wdrożenia w takich mniejszych firmach przemysłowych. Myślę, że to też byłaby dla nich duża wartość dodana, dla ich działów, zasobów ludzkich. (…) [tzn. w SRK EN otrzymują] pomoc w określeniu kompetencji dla danych poziomów. tak aby wszystko było spójne i zgodne na przykład z ramą płac ….”
Adam Białek, członek zespołu: „… Uważam, że sektor energetyczny jest przyszłościowy.(…) również moich synów próbuję nakłonić, zainteresować właśnie tą dziedziną, (..) ona daje możliwości na rynku pracy, ponieważ jest i będzie zapotrzebowanie (…). Zauważyłem również, że ta wiedza przydaje się w życiu codziennym – naprawa czy wręcz budowa instalacji elektrycznej, czy jakiegoś urządzenia, elektronarzędzia. (…) Dlatego warto mieć takie zainteresowania. Warto tą wiedzę poszerzać, pogłębiać. (…) Ta Rama Kwalifikacji [SRK EN] bardzo będzie wykorzystywana, mam nadzieję, zarówno w biznesie, jak i edukacji. …”
