Czym są kompetencje transwersalne?
Kompetencje transwersalne (ang. transversal skills), zwane też przekrojowymi, nie są przypisane do konkretnej pracy, stanowiska, realizowanego zadania, jednej branży lub innej dyscypliny, którą zajmujemy się zawodowo. Są na tyle uniwersalne, że wykorzystujemy je w wielu sytuacjach życiowych i to nie tylko na płaszczyźnie zarobkowej, ale też prywatnej.
Z przykładami kompetencji transwersalnych możemy spotkać się w ogłoszeniach o pracę: „zdolności komunikacyjne i umiejętność pracy w zespole”, „umiejętność zarządzania ludźmi”, „praca pod presją” – są to umiejętności przekrojowe, ponieważ można je przenieść na inne zawody i stanowiska. Kompetencje transwersalne są wysoko cenione nie tylko przez pracodawców i rekruterów, ale też poza pracą. Jeśli praca w danej branży pozwoliła Ci rozwinąć zdolności komunikacyjne, to tę kompetencję transwersalną możesz wykorzystać w innych gałęziach biznesu, na innym stanowisku, branży, a także w życiu codziennym.
I na odwrót: jeśli rola, jaką pełnisz w życiu prywatnym, wymusiła na Tobie rozwijanie umiejętności komunikacji, to możesz swoje zdolności wykorzystywać w pracy. Chociaż jest to jedna i ta sama przekrojowa umiejętność, może być wykorzystywana w różnych miejscach i sytuacjach.
W jakich zawodach przydatne są kompetencje transwersalne?
O ile kompetencje transwersalne przydatne są w niemal wszystkich zawodach i warto je rozwijać niezależnie od miejsca zatrudnienia, to wedle badań są zawody, w których jest na nie szczególne zapotrzebowanie. Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (CEDEFOP), instytucja działająca przy Unii Europejskiej, która zajmuje się m.in. badaniem oświaty i rynku pracy, od lat podkreśla ważność kompetencji transwersalnych.
W raporcie z 2014 r. na temat kompetencji przekrojowych i ich zapotrzebowania na europejskim rynku pracy możemy wyczytać, że o ile odnotowano mniejszy popyt na te kompetencje wśród pracowników fizycznych wykonujących proste prace, tak istnieje szereg profesji, w których są wymagane. Zalicza się do nich menedżerów, przedstawicieli wolnych zawodów, pracowników zajmujących się handlem i sprzedażą, a także reprezentujących branżę usług. W raporcie wymieniane są kompetencje transwersalne takie jak: umiejętności komunikacyjne, obsługa klienta, uczenie się”, planowanie i organizacja, umiejętność rozwiązywania problemów i praca w zespole.
Dlaczego warto znać i rozwijać kompetencje transwersalne?
Niezależnie od tego, jaki zawód aktualnie wykonujemy, warto jest zrobić listę kompetencji transwersalnych, jakie posiadamy. Znajomość własnych silnych i słabych stron pozwala nie tylko rozpoznać obszary, które warto rozwijać, ale też którymi możemy pochwalić się w swoim CV, np. wykonanym przy użyciu narzędzia Moje Portfolio.
W tworzeniu listy możemy posłużyć się sześcioma kategoriami umiejętności transwerslanych, jakie opracowało UNESCO – Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury w jednym ze swych opracowań:
- krytyczne i innowacyjne myślenie – związane jest m.in. z umiejętnością znajdowania rozwiązań istniejących problemów biznesowych, a także identyfikowania ich słabych punktów;
-
- umiejętności interpersonalne – umiejętności, które wykorzystujemy w relacjach z innymi ludźmi, na przykład zdolność do słuchania ze zrozumieniem lub gotowość do rozmawiania;
- umiejętności intrapersonalne – zdolność do prowadzenia wewnętrznego dialogu z samym sobą o swoich przeżyciach, emocjach i refleksjach;
- globalne obywatelstwo (ang. global citizenship) – świadomość tego, że tożsamość człowieka daleko wykracza poza granice geograficzne lub polityczne i że obowiązki lub prawa wynikają z przynależności do szerszej grupy –ludzkości;
- umiejętność korzystania z mediów i z informacji – umiejętności ważne nie tylko przy wyszukiwaniu sprawdzonych informacji z rzetelnych źródeł, ale też przy rozpoznawaniu fałszywych informacji;
- inne – kategoria, do której można zaklasyfikować umiejętność komunikacji, rozwiązywania problemów, współpracy z innymi ludźmi, przywództwo.
Świadomość własnych kompetencji transwersalnych na rynku pracy
O ile nowe technologie wciąż są rozwijane, a w raz z nimi przybywają kolejne cyfrowe narzędzia pracy, to w wielu firmach rekruterzy bardziej zwracają uwagę na kompetencje transwersalne w postaci np. umiejętności interpersonalnych, niż przykładowo na wiedzę z zakresu określonej technologii. Spotykane to jest zwłaszcza na stanowiskach wymagających kontaktu z klientami, np. w działach sprzedaży IT. Pracodawcy wiedzą, że na przyswojenie wiedzy na temat korzystania z technologii przez sprzedawcę wystarczy kilka miesięcy, jednak umiejętność wsłuchania się w potrzeby klienta, umiejętna rozmowa z nim i domknięcie sprzedaży jest już czymś, co wymaga lat praktyki. Ta praktyka niekoniecznie musi wynikać z doświadczenia zawodowego: jeśli potrafisz przekonywać do siebie ludzi, to całkiem możliwe, że posiadasz kompetencję transwersalną, którą możesz przenieść na dobrze płatną profesję.
Świadomość tego, że każdy z nas posiada kompetencje transwersalne, które wykorzystuje w różnych życiowych rolach i wielu miejscach pracy, jest niezwykle budująca dla osób dopiero wkraczających lub powracających na rynek pracy. Niezależnie od tego, do jakiej grupy się zaliczasz – zastanów się nad własnymi kompetencjami transwersalnymi i wpisz je do CV!
Może Cię też zainteresować: Predyspozycje zawodowe – sprawdź jakie masz
