Zespół ekspertów pracujących nad aktualizacją SRK Bud składał się ze specjalistów z zakresu projektowania i wykonawstwa w budownictwie kubaturowym, liniowym oraz hydrotechnicznym, a także specjalistów związanych z zielonym budownictwem, bezpieczeństwem pracy, maszynami budowlanymi i rusztowaniami. Członkowie zespołu reprezentowali edukację w zakresie szkoły branżowej i szkolnictwa wyższego, a część ekspertów była związana zarówno z edukacją, jak i różnymi specjalizacjami w branży budowlanej.

Przebieg prac nad aktualizacją SRK Bud

Prace nad aktualizacją Sektorowej Ramy Kwalifikacji dla Budownictwa rozpoczęły się w lipcu 2024 r. Przez ponad miesiąc część zespołu ekspertów porządkowała dotychczasowe zapisy SRK Bud, tak aby zaktualizowana rama miała formę zgodną z przyjętym schematem dla wszystkich ram włączanych do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK). Ten etap prac pozwolił na szczegółowe zapoznanie się ekspertów ze wszystkimi efektami uczenia się zawartymi w SRK Bud. Zmieniona struktura ramy wymagała także scalenia pewnych zapisów w istniejącej ramie, tak aby uniknąć powtórzeń. Zrezygnowano z tzw. kontekstów w ramie, natomiast pozostawiono podział w zakresie wiedzy i umiejętności na cztery cykle/etapy życia obiektu budowlanego – od projektowania, realizacji, poprzez eksploatację, aż do jego likwidacji. Zdecydowano, że efekty uczenia się w zakresie kompetencji społecznych będą wspólne na wszystkich etapach życia obiektu budowlanego.

W kolejnych miesiącach praca nad aktualizacją ramy odbywała się już w pełnym składzie osobowym. W każdym spotkaniu roboczym uczestniczyło zawsze co najmniej trzech ekspertów, którzy prowadzili dyskusję nad formułowaną czy zmienianą kompetencją. Decyzje o kształcie danego zapisu podejmowano na zasadzie konsensusu. W przypadku bardzo istotnych zmian lub braku jednolitego stanowiska w zakresie opisu kompetencji ponawiano dyskusję w tym zakresie w innym składzie ekspertów, co pozwoliło na szerszy wgląd w dany temat.

Eksperci podjęli wspólną decyzję o wprowadzeniu dodatkowych wyznaczników poza już istniejącymi czterema głównymi dotyczącymi etapów życia obiektu budowlanego. Dodano wyznacznik przekrojowy dotyczący kompetencji wspólnych na wszystkich etapach życia obiektu budowlanego. Zdecydowano, że opisy kompetencji z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP) zostały zgrupowane w jednym wyznaczniku, co pozwoliło uniknąć powtórzeń w wyznacznikach dotyczących cykli życia obiektu. Wprowadzono także wyznacznik obejmujący maszyny budowlane oraz rusztowania. W każdym z wyznaczników dokonano podziału kwalifikacji na wiązki ze względu na ich wspólne cechy lub zakresy.

Zmiany i uzupełnienia wprowadzone w SRK Bud

Istniejąca Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Budownictwa była dobrym puntem wyjścia do wprowadzania zmian. Oprócz zmiany jej struktury i formy dodano wiele kompetencji, zwłaszcza w zakresie zielonego budownictwa i gospodarki obiegu zamkniętego. Zdecydowano, aby w jednym wyznaczniku wyróżnić i pogrupować kompetencje dotyczące pracy na placu budowy, pracy z maszynami i urządzeniami budowlanymi oraz pracy z rusztowaniami. Wprowadzono efekty uczenia się specyficzne dla budownictwa liniowego oraz hydrotechnicznego, podkreślając także kompetencje budowlane związane z obiektami budowlanymi w infrastrukturze krytycznej. W oddzielnym wyznaczniku zebrano również kompetencje dotyczące bezpieczeństwa w budownictwie na różnych etapach życia obiektu budowlanego.

Korzyści z prac nad aktualizacją SRK Bud

W trakcie porządkowania ramy oraz wprowadzania i opisywania nowych kompetencji eksperci zapoznali się nie tylko z kompetencjami w zakresie własnej specjalizacji, ale także z innych specjalizacji, co pozwoliło na doprecyzowanie zapisów i uczynienie ich bardziej zrozumiałymi.

Praca w podgrupach była dla ekspertów bardzo inspirująca, zwłaszcza gdy pojawiły się zagadnienia, co do których brak było jednolitego stanowiska. Poznanie opinii na temat danej kompetencji wyrażonych przez osoby z różnych specjalizacji w budownictwie dawało bardzo szeroki pogląd na dany zapis. Jednocześnie dyskusje prowadzone w tym zakresie pozwalały na poznanie innych aspektów danego zagadnienia.

Należy także podkreślić, że forma pracy warsztatowej realizowanej zdalnie okazała się nie tylko bardzo efektywna w kwestii merytorycznych aspektów pracy nad aktualizacją SRK Bud, ale i bardzo komfortowa ze względu na to, że nie trzeba było tracić czasu na dojazdy.

Myślę, że większość osób pracujących nad aktualizacją Sektorowej Ramy Kwalifikacji dla Budownictwa zgodziłaby się ze stwierdzeniem, że zakończona praca oprócz osiągnięcia podstawowego celu pozwoliła nam na dokładne poznanie ramy, a także w pewnym zakresie poszerzenie naszych własnych kwalifikacji. Bardzo istotną sprawą jest też poznanie ekspertów merytorycznych z innych specjalizacji, reprezentujących różne poglądy lub stanowiska w zakresie tematyki objętej SRK Bud. Współpraca z ekspertami metodycznych z Instytutu Badań Edukacyjnych – Państwowego Instytutu Badawczego była dla ekspertów merytorycznych bardzo kształcąca, ponieważ eksperci metodyczni byli dla nas ważnymi przewodnikami po zapisach Polskiej Ramy Kwalifikacji, które musieliśmy uwzględniać w naszej pracy.

Podcast Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Sektora Budownictwa – dla kogo?, po co? i jakie korzyści?, w którym gościem była pani dr inż. Zofia Kozyra

Pozostałe artykuły  w Kwartalniku 1/2025 dot. branży budowlanej:

• Sektorowa Rama Kwalifikacji w Budownictwie, Mateusz Przywara, Jerzy Hoła
• Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Budownictwa a szkolnictwo w branży budowlanej, Magdalena Popielewska
• Wykorzystanie Sektorowych Ram Kwalifikacji dla Budownictwa w szkolnictwie wyższym, Krystyna Kazimierowicz-Frankowska, Magdalena Bochenek
• Sektorowa Rama Kwalifikacji dla Budownictwa a rynek pracy, HR oraz podnoszenie kompetencji pracowników,  Dariusz Buchaniec, Janusz Bochenek
• Zielone budownictwo w kontekście zielonych kompetencji w Sektorowych Ramach Kwalifikacji dla Budownictwa, Arkadiusz Węglarz
• Podcasty z ekspertami z branży budowlanej, Urszula Szulc