PODMIOTY ZEWNĘTRZNEGO ZAPEWNIANIA JAKOŚCI (PZZJ)

Czym są podmioty zewnętrznego zapewniania jakości (PZZJ)?

PZZJ to instytucje prowadzące zorganizowaną działalność w obszarze gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń, wpisane na listę podmiotów zewnętrznego zapewniania jakości. Ich zadaniem jest tzw. zewnętrzne zapewnianie jakości działań konkretnej IC w odniesieniu do danej kwalifikacji.

PZZJ prowadzą:

  • monitorowanie wewnętrznego systemu zapewniania jakości stosowanego w danej IC (na podstawie analizy m.in.: raportów z ewaluacji wewnętrznej, informacji kwartalnych przekazywanych przez IC czy sprawozdań z działalności),
  • monitorowanie spełniania przez IC wymagań (dot. warunków organizacyjnych i kadrowych umożliwiających prowadzenie walidacji zgodnie z zasadami oraz wymagań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej i nie zaleganiem z podatkami i składkami na ubezpieczenie),
  • ewaluację zewnętrzną walidacji i certyfikowania przeprowadzanych przez daną IC oraz funkcjonowania wewnętrznego systemu zapewniania jakości w danej IC.

 

Ponadto PZZJ wspiera IC w procesie doskonalenia walidacji i certyfikowania oraz wewnętrznego systemu zapewniania jakości, zbiera i analizuje informacje służące doskonaleniu wymagań dotyczących walidacji oraz zapewniania jakości w opisie kwalifikacji, a także rekomenduje zmiany w wymaganiach dotyczących walidacji oraz zapewniania jakości w opisie kwalifikacji.

 

W ramach ww. zadań, PZZJ zgodnie z ustawą ma m.in. prawo do wglądu do dokumentacji i obserwacji działań IC oraz podlegających jej instytucji walidujących, o ile takie rozwiązania są stosowane, a także do występowania do IC o dodatkowe informacje na temat walidacji, certyfikacji i wewnętrznego zapewniania jakości. PZZJ musi niezwłocznie zawiadomić ministra właściwego jeżeli uzna, że instytucja certyfikująca działa nieprawidłowo i nie spełnia wymagań określonych w opisie kwalifikacji.

Podmiotem zewnętrznego zapewniania jakości może zostać instytucja, która spełnia następujące wymogi: prowadzi obecnie działalność gospodarczą, nie zalega z podatkami i składkami, ma przynajmniej 10-letnie doświadczenie w zakresie gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń, posiada wewnętrzny system zapewniania jakości przeprowadzonych procesów oraz dysponuje odpowiednio przygotowaną kadrą pracowniczą. Odpowiednio przygotowana kadra oznacza pracowników, którzy jako zespół posiadają:

  • wiedzę na temat ZSK,
  • wiedzę o zasadach walidacji oraz doświadczenie w zakresie walidacji efektów uczenia się
  • wiedzę o zasadach zapewniania jakości w obszarze nadawania kwalifikacji rynkowych w odniesieniu do grup kwalifikacji, do których podmiot posiada uprawnienia oraz doświadczenie w zakresie prowadzenia ewaluacji lub audytów.

Minister Edukacji Narodowej ogłasza nabór na listę podmiotów uprawnionych do pełnienia funkcji PZZJ. Ogłoszenie jest publikowane na portalu ZSK (kwalifikacje.gov.pl). Ustawa stanowi, że nabór odbywa się nie rzadziej niż raz na 3 lata, w praktyce Minister ogłasza konkurs wtedy, kiedy istnieje takie zapotrzebowanie, np. kiedy do systemu włączana jest kwalifikacja należąca do grupy, do której nie ma podmiotu posiadającego stosowne uprawnienia lub potrzeba  więcej takich podmiotów. Załącznikiem do ogłoszenia o naborze są kryteria oceny, uszczegółowione przez ministerstwa właściwe względem zapisów ustawowych oraz niezbędne instrukcje dla wnioskodawców dot. zarówno rejestracji konta w systemie, sposobu wypełniania formularzy, czy złożenia wniosku. IBE organizuje warsztaty i szkolenia wspierające podmioty w przygotowaniu wniosków.

 

Instytucje zainteresowane składają wniosek za pośrednictwem portalu Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (ZRK), wypełniając właściwe formularze dotyczące zarówno instytucji, jak i poszczególnych pracowników, załączając do niego dodatkowe dokumenty (m.in. dotyczące doświadczenia podmiotu, obszaru prowadzenia działalności, systemu zapewniania jakości). Wraz z wnioskiem wnoszona jest opłata w wysokości 2 000 zł na podany numer konta.

Jak dotąd nabór na listę PZZJ realizowany był dwukrotnie, szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć na portalu ZSK w dziale ogłoszenia https://www.kwalifikacje.gov.pl/ogloszenia

Minister właściwy nadzorujący kwalifikację powinien zapoczątkować proces współpracy między wszystkimi stronami zaangażowanymi w daną kwalifikację. Może to zrobić organizując przedstawicieli: ministerstwa, IC i PZZJ. Takie spotkanie stwarza szansę na zapoczątkowanie partnerskiej współpracy między stronami. Wszystkie ustalenia ze spotkania powinny być zapisane w uporządkowany sposób. IBE przygotowało materiał pomocniczy w postaci formularza zapisu ustaleń. Formularz  można uzyskać pod adresem mailowym: przygotowanie.pzzj@ibe.edu.pl

POBIERZ FORMULARZ

IBE oferuje szereg seminariów i warsztatów wspierających podmioty w pełnieniu swoich funkcji. Warsztaty te obejmują zarówno kwestie pogłębiania wiedzy na temat funkcjonowania systemu ZSK, jak również szkolenia na temat elastycznych metod zarządzania oraz wprowadzania i zarządzania zmianą w instytucji, jaką niewątpliwie jest podjęcie się pełnienia funkcji PZZJ. Ponadto IBE dostarcza narzędzi pomocnych w wykonywaniu zadań PZZJ – m.in. poradnik dot. współpracy między PZZJ a IC, arkusze obserwacji procesu walidacji, modele ewaluacji.

Działania IBE obejmują również ułatwianie przepływu informacji i wiedzy między wszystkimi podmiotami wpisanymi na listę – organizowane są spotkania oraz wypracowywany jest model działania PZZJ i podchodzenia do kluczowych aspektów działalności w systemie ZSK.

Oprócz swojej funkcji ustawowej eksperci pracujący w PZZJ, a także całe instytucje mogą pełnić dodatkowe zadania wspierając system ZSK.

  • Pracownicy PZZJ specjalistami oceniającymi kwalifikacje

W procesie włączania kwalifikacji do systemu wymagana jest opinia specjalistów z danej branży. Pracownicy PZZJ są najczęściej wysoko cenionymi ekspertami w swoich branżach, a jaednocześnie PZZJ posiadają również wiedzę na temat ZSK. Dlatego zaleca się, by Ministrowie korzystali z ich wiedzy i doświadczenia w procesie opiniowania kwalifikacji.

  • PZZJ opiekunem kwalifikacji

Obecnie nadzór nad kwalifikacją sprawuje minister właściwy, jednak to PZZJ, dzięki prowadzeniu ciągłego monitoringu i ewaluacji zewnętrznych zdobędzie największą wiedzę na temat funkcjonowania kwalifikacji. PZZJ będzie mógł rekomendować czy opis kwalifikacji jest adekwatny do potrzeb kandydatów i Instytucji Certyfikujących. PZZJ mógłby oferować swoje wsparcie przy aktualizacji kwalifikacji.

  • Wsparcie ministrów właściwych przy ocenie wstępnej Instytucji Certyfikujących

Ministrowie właściwi mogą korzystać z wiedzy pracowników PZZJ podczas procedury nadawania uprawnień do certyfikowania dla IC. Po kilku cyklach ewaluacyjnych PZZJ będą miały wiedzę na temat kluczowych charakterystyk potrzebnych do bycia IC w obrębie danej kwalifikacji.

  • Pracownicy PZZJ jako zgłaszający nowe kwalifikacje rynkowe

Znajomość systemu ZSK oraz znajomość branży czyni pracowników PZZJ wysokiej klasy specjalistami od zgłaszania i opisywania nowych kwalifikacji rynkowych.

  • PZZJ wspierający Sektorowe Ramy Kwalifikacji (SRK)

Wiedza branżowa pracowników PZZJ może być wykorzystana w celu rozwijania systemu. Współpraca z przedstawicielami SRK byłaby platformą do przekazywania doświadczeń w ramach budowania nowych zestawów efektów uczenia się, łączenia dotychczasowych efektów uczenia się w nowe kwalifikacje itp.

  • PZZJ bazą wiedzy o ZSK w regionie

Z racji zdobytej wiedzy o ZSK, a także doświadczeń w prowadzeniu ewaluacji zewnętrznych w instytucjach certyfikujących PZZJ mogą pełnić rolę punktów informacyjnych na temat ZSK w regionach, wspierać zarówno potencjalne IC w ubieganiu się o możliwość certyfikowania, a także informować kandydatów i pracodawców.