Konformizm w życiu i w pracy zawodowej
Ustalmy najpierw, co to jest konformizm. To postawa polegająca na podporządkowaniu się normom albo poglądom narzuconym przez innych. Konformizm w grupie społecznej polega na zmianie wartości czy zachowań danej osoby pod wpływem oddziaływania na nią całej grupy lub jej przedstawicieli i zgodnie z ich oczekiwaniami. Konformizm bywa łączony z poczuciem bezpieczeństwa, ponieważ podporządkowanie zapewnia aprobatę innych, spokój i brak konfliktów. Tacy pracownicy są często cenieni, zwłaszcza na stanowiskach, gdzie zakres obowiązków jest ściśle określony i ważna jest harmonijna współpraca. Jednak w wielu sytuacjach taka postawa może być utrudnieniem, zarówno dla samego pracownika, jak i całego zespołu. Trudno jest bowiem podważyć błędne założenia określone w projekcie, jeśli nie jest to w firmie powszechnie akceptowane. Niełatwo też zakwestionować mylne stanowisko współpracownika lub szefa, gdy nigdy nie było na to przyzwolenia. Jeszcze większym problemem może być dla konformisty udzielenie asertywnej odpowiedzi klientowi, jeśli wszyscy wychodzą z założenia: „klient nasz pan”, nawet jeśli jego oczekiwania dalece wychodzą poza ramy zlecenia.
Czym charakteryzuje się postawa nonkonformistyczna?
Nonkonformizm to postawa krytyczna wobec reguł, określonego porządku czy norm. Osoby podważające uznane przez innych zasady nie poddają się presji, częściej żyją w zgodzie z własnymi poglądami i mają wyraźne stanowisko na dany temat. Zazwyczaj są bardziej asertywne i odważniej prezentują swoje opinie. Łatwiej im jest przystosować się do zmian, zarówno tych w firmie, jak i na rynku pracy, ale głównie tych, które są zgodne z ich kierunkiem myślenia. Równie dobrze mogą być więc przeciwnikami zmian. Czasem nonkonformiści budzą niechęć wśród współpracowników, ponieważ podważają zastane normy, chcą wprowadzać nowe, nie zawsze lepsze, lub też nie biorą pod uwagę potrzeb całej grupy.
Niemniej obie postawy są cenne i mogą dużo wnieść do pracy i funkcjonowania zespołu. Dotyczy to np. zmian, które wymusza rozwój nowych technologii i szybko zmieniający się rynek pracy. Często wymagają one nabycia nowych umiejętności, wiedzy czy np. zapoznania się z nowym programem. Która z postaw bardziej się wtedy sprawdza?
Rozwój zawodowy – wartość dla obydwu postaw
To zależy, jakiego typu nowe umiejętności będą potrzebne. Nonkonformiści bywają bardziej otwarci na zmiany, ale też bardziej krytyczni w stosunku do nich. Chętniej uczą się i próbują całkowicie nowych rzeczy i branż. Sprawdzają się na samodzielnych lub kierowniczych stanowiskach. Konformiści mogą podchodzić nieufnie do konieczności poznawania nowych rzeczy, ale jak się już z nimi oswoją, poznają je, to na ogół nie tylko świetnie sobie radzą, ale też pomagają innym w poznaniu nowości. Chętniej też rozwijają się w obrębie swojej dziedziny zawodowej i zwykle dobrze czują się, pracując w grupie.
Warto pamiętać o tych różnicach, zwłaszcza w dzisiejszych czasach, kiedy tak bardzo liczy się rozwój przez całe życie, kiedy rzeczywistości może wymagać od nas przekwalifikowania się i to nawet wielokrotnie w ciągu życia. Niezależnie od postawy, warto poznawać nowe rzeczy, nabywać kompetencje nie tylko podczas szkoleń czy kursów, ale też samodzielnie. Warto również dbać o ich potwierdzenie, w czym może być pomocny Zintegrowany System Kwalifikacji. Jest to system, który gromadzi i opisuje kwalifikacje obecne i potrzebne na rynku pracy. Jest pomocny zarówno osobom, które dopiero wchodzą na rynek pracy, jak i tym, którzy chcą do niego wrócić po przerwie albo szukają nowych dróg zawodowych, niezależnie od tego, czy bliżej im do postawy konformistycznej, czy też nonkonformistycznej.
