KWALIFIKACJE WOLNORYNKOWE i sektorowe

Czym są kwalifikacje wolnorynkowe i sektorowe?

To Twoja wiedza i umiejętności (praktyka) z określonego zakresu, które zostały sprawdzone i potwierdzone przez uprawnioną instytucję.

W Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (ZSK) nazywa się je efektami uczenia się. 

Efekty uczenia się to wiedza, umiejętności oraz kompetencje społeczne – czyli to, co człowiek wie i rozumie, umie zrobić, a także to, do jakich zobowiązań jest przygotowany – bez względu na sposób, w jaki się tego nauczył.

Kwalifikacje wolnorynkowe – jak mówi nazwa – są odpowiedzią na potrzeby rynku. Każdy podmiot, który uzna, że dana kwalifikacja jest potrzebna – może ją zgłosić do ZSK.

W ZSK znajdują się różne kwalifikacje, które odpowiadają na realne potrzeby rynku oraz poszczególnych sektorów. Na przykład kwalifikacje związane z montowaniem stolarki budowlanej, odzyskiwaniem danych z dysków twardych, prowadzeniem mediacji sądowych w sprawach gospodarczych czy planowaniem i realizacją procesu treningowego w różnych dziedzinach sportu.

Przykłady kwalifikacji wolnorynkowych: 

Kwalifikacje sektorowe to kwalifikacje o charakterze zawodowym nieuregulowane odrębnymi przepisami, odpowiadające na potrzeby danej branży lub sektora i uwzględniające ich specyfikę.
Kwalifikacje sektorowe mają na celu zaspokojenie potrzeb w obszarze danej branży lub sektora. Organizacja o zasięgu ogólnokrajowym prowadząca działalność statutową może wystąpić do ministra właściwego z wnioskiem o włączenie kwalifikacji sektorowej do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji.

Więcej kwalifikacji znajdziesz w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji (ZRK).
Group 4668@2x

Możesz dostać certyfikat, który potwierdza to, co wiesz i umiesz robić 
– nawet jeśli NIE masz wykształcenia w tym kierunku.

Przykładowo – jeśli wiesz, jak przyrządzić tort artystyczny i potrafisz to zrobić – możesz udać się do odpowiedniej instytucji, w której Twoje umiejętności ocenią eksperci. Jeśli weryfikacja tego, co umiesz przejdziesz pomyślnie – dostaniesz certyfikat. W ten sposób zyskasz dokument, który możesz okazać potencjalnemu pracodawcy zamiast dyplomu cukiernika.

Jak można zdobywać wiedzę i praktykę?

Efekty uczenia się możesz zdobyć w dowolny sposób – ucząc się samodzielnie w domu, w pracy, przez internet, ale też ukończyć kurs, szkołę czy studia.

Edukacja formalna – nauka w szkole lub na uczelni w ramach programów nauczania. Do edukacji formalnej zalicza się również:

  • realizowanie przez dziecko obowiązku szkolnego w domu,
  • studia podyplomowe i studia doktoranckie.

Edukacja pozaformalna – różne kursy, warsztaty i szkolenia. Nauka zorganizowana instytucjonalnie, w ramach programów, które nie wchodzą w zakres edukacji formalnej.

Uczenie się nieformalne – zdobywanie wiedzy i umiejętności poza edukacją formalną i edukacją pozaformalną. To po prostu nauka w domu, w pracy, przez internet, uczenie się od kolegów i współpracowników.

OPIS KWALIFIKACJI WOLNORYNKOWEJ / sektorowej

Group 4668@2x

Każda kwalifikacja wolnorynkowa i kwalifikacja sektorowa włączona do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) jest dokładnie opisana. 

Jak sprawdzić, czy kwalifikacja jest dla Ciebie?

Przeczytaj dokładnie opis interesującej Cię kwalifikacji – znajdziesz w nim najważniejsze informacje, takie jak:

  • charakterystykę kwalifikacji,
  • wymagania wstępne, jakie musisz spełnić, aby wziąć udział w walidacji,
  • listę efektów uczenia się i kryteriów ich weryfikacji – czyli co musisz wiedzieć i umieć, by uzyskać certyfikat.

Opisy wszystkich kwalifikacji włączonych do ZSK znajdziesz w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji (ZRK).

Co znajdziesz w opisie kwalifikacji wolnorynkowej i kwalifikacji sektorowej?

1. Opis efektów uczenia się

Efekty uczenia się to wiedza, umiejętności lub kompetencje społeczne, wymagane dla danej kwalifikacji. Każdy efekt uczenia się jest krótko opisany i doprecyzowany przez kryteria weryfikacji. Każdy efekt uczenia się ma zwykle kilka kryteriów weryfikacji. Kryteria weryfikacji to działania, które powinna wykonać osoba w trakcie weryfikacji, aby udowodnić, że ma wymagane efekty uczenia się. Kryteria opisują bardzo dokładnie to, co potwierdza certyfikat. Są ważne zarówno dla kandydatów, jak i dla pracodawców.

2. Warunki, jakie musisz spełnić, aby ubiegać się o certyfikat potwierdzający daną kwalifikację

Nie ma znaczenia, w jaki sposób  zdobyłeś wiedzę i umiejętności wymagane do uzyskania kwalifikacji. Jednak dla niektórych kwalifikacji określa się warunki wstępne – jeśli tego oczekuje rynek.

To oznacza, że może się od Ciebie wymagać:

  • kwalifikacji pełnej na określonym poziomie – na przykład matury, dyplomu licencjackiego, ukończenia gimnazjum,
  • konkretnego uprawnienia – na przykład prawa jazdy,
  • potwierdzenia dodatkowych umiejętności – na przykład udzielania pierwszej pomocy, 
  • ubezpieczenia,
  • zaświadczenia o stanie zdrowia.

3. Opis warunków prowadzenia walidacji

To opis standardów, jakie musi spełnić instytucja certyfikująca (IC), która będzie prowadzić walidację. Te standardy zapewniają jakość całego procesu, a także tę samą wartość certyfikatów wydawanych przez różne instytucje certyfikujące.

Warunki określają:

  • Metody sprawdzania efektów uczenia się – dopuszczone dla kwalifikacji lub danych efektów uczenia się.
  • Kadrę. Najczęściej określa się wymogi dla osób, które przeprowadzają weryfikację – asesorów i członków komisji. Można też określić wymogi dla osób projektujących walidację lub dla doradcy walidacyjnego.
  • Sposób prowadzenia walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne.
    Mogą to być na przykład: warunki lokalowe, wymagany sprzęt, ramy czasowe walidacji lub inne ważne kwestie związane z organizacją walidacji.

Kwalifikacje wolnorynkowe – kwalifikacje nieuregulowane odrębnymi przepisami, odpowiadające na potrzeby społeczne lub potrzeby rynku pracy, nadawane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, którym zostało nadane uprawnienie do certyfikowania danej kwalifikacji wolnorynkowej na podstawie art. 41 ust. 1, dla których dokumentem potwierdzającym nadanie kwalifikacji jest certyfikat kwalifikacji wolnorynkowej

(art. 2, pkt 11 ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji)

Kwalifikacje sektorowe – kwalifikacje o charakterze zawodowym nieuregulowane odrębnymi przepisami, odpowiadające na potrzeby danej branży lub sektora i uwzględniające ich specyfikę, nadawane przez podmioty prowadzące działalność statutową w obszarze danej branży lub sektora, którym zostało nadane uprawnienie do certyfikowania danej kwalifikacji sektorowej na podstawie art. 41 ust. 1, dla których dokumentem potwierdzającym nadanie kwalifikacji jest certyfikat kwalifikacji sektorowej

(art. 2, pkt 11b ustawy o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji)
Group 4668@2x

W opisie kwalifikacji są również inne informacje – ciekawe zwłaszcza dla osób, które rozważają pracy i chcą poznać perspektywy w różnych branżach, czyli:

  • rynkowe zapotrzebowanie na kwalifikację
  • typowe możliwości wykorzystania kwalifikacji.