Włączanie kwalifikacji

WŁĄCZENIE KWALIFIKACJI

Kwalifikacja rynkowa może zostać włączona do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) na wniosek podmiotów, które prowadzą zorganizowaną działalność w obszarze: gospodarki, rynku pracy, edukacji lub szkoleń.

Może być to na przykład firma handlowa, organizacja skupiająca przedsiębiorców z danej branży, zrzeszenie producentów, związek sportowy czy stowarzyszenie firm szkoleniowych. 

Group 4668@2x

KWALIFIKACJĘ RYNKOWĄ MOŻE ZGŁOSIĆ KAŻDY PODMIOT, KTÓRY UZNA, ŻE JEST ONA POTRZEBNA, I POTRAFI TO UZASADNIĆ.

Co zrobić, aby zgłosić kwalifikację? 

Złóż wniosek elektroniczny za pomocą Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (ZRK).

Taki wniosek powinien zawierać szczegółowy opis kwalifikacji. Opis powinien zawierać:

  • efekty uczenia się, jakie powinna mieć osoba, która chce uzyskać tę kwalifikację,
  • warunki, jakie powinien spełnić podmiot, który chce ją nadawać (czyli prowadzić walidację).

Zgłoszenie zawiera także uzasadnienie, dlaczego dana kwalifikacja jest potrzebna, opis zapotrzebowania na nią i typowe możliwości jej wykorzystania.

Group 4668@2x

JEŚLI WNIOSEK JEST POPRAWNY – ZOSTANIE PRZEKAZANY DO MINISTRA WŁAŚCIWEGO DLA DANEJ KWALIFIKACJI.

Minister sprawdzi, czy kwalifikacja ma odpowiednią jakość i czy jest potrzebna. Jeśli uzna, że tak – włączy ją do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) i wpisze do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (ZRK).

Na decyzję ma 4 miesiące. Termin ten może wydłużyć się o kolejne 4 miesiące, ale tylko jeden raz.

OPIS KWALIFIKACJI RYNKOWEJ

Zgłaszając kwalifikację do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK), załącz jej opis.

Każdy podmiot, który będzie w przyszłości chciał nadawać kwalifikację – czyli zostać instytucją certyfikującą (IC) – będzie musiał kierować się tym opisem.

Zobacz, co zawiera opis kwalifikacji:

1. Opis efektów uczenia się.

Efekty uczenia się to wiedza, umiejętności lub kompetencje społeczne, wymagane dla danej kwalifikacji.

Każdy efekt uczenia się jest krótko opisany i doprecyzowany przez kryteria weryfikacji, których może być kilka dla każdego efektu.

Kryteria weryfikacji to działania, które powinna wykonać osoba w trakcie weryfikacji, aby udowodnić, że ma wymagane efekty uczenia się. Kryteria opisują bardzo dokładnie to, co potwierdza certyfikat. Są ważne zarówno dla kandydatów, jak i dla pracodawców.

*[przykład: 2-3 efekty uczenia się z kryteriami weryfikacji – w formie tabelki/ilustracji]

2. Warunki, jakie musi spełnić podmiot, który chce zostać instytucją certyfikującą (IC).

To minimalne standardy wyznaczone podmiotom starającym się o uprawnienia IC, aby zapewnić jakość całego procesu.

Muszą być dostosowane do:

  • efektów uczenia się określonych dla danej kwalifikacji,
  • kryteriów weryfikacji przypisanych efektom uczenia się.

Warunki określają:

  • Metody sprawdzania efektów uczenia się, które są dopuszczone dla danej kwalifikacji lub konkretnych efektów uczenia się.
  • Kadrę. Najczęściej określa się wymogi dla osób, które przeprowadzają weryfikację – asesorów i członków komisji. Można też określić wymogi dla osób projektujących walidację lub dla doradcy walidacyjnego.
  • Sposób prowadzenia walidacji oraz warunki organizacyjne i materialne.
    Mogą to być na przykład: warunki lokalowe, wymagany sprzęt, ramy czasowe walidacji lub inne istotne kwestie związane z organizacją walidacji.

METODY WALIDACJI

Walidacja nie jest typowym egzaminem znanym ze szkoły czy uczelni.

Oprócz znanych metod sprawdzania wiedzy – korzysta też z innowacyjnych rozwiązań. Takich, które łatwo dostosować do potrzeb osób dorosłych.

Metody i techniki walidacji oraz przykłady ich zastosowania opisaliśmy w Katalogu Metod Walidacji.

3. Warunki, jakie musi spełniać osoba, która stara się o certyfikat.

Nie ma znaczenia, w jaki sposób osoba przystępująca do walidacji zdobyła wiedzę i umiejętności wymagane do uzyskania kwalifikacji. Jednak dla niektórych kwalifikacji określa się warunki wstępne – jeśli tego oczekuje rynek.

To oznacza, że od kandydata może się wymagać:

  • kwalifikacji pełnej na określonym poziomie – na przykład matury, dyplomu licencjackiego, ukończenia gimnazjum,
  • konkretnego uprawnienia – na przykład prawa jazdy,
  • potwierdzenia dodatkowych umiejętności – na przykład udzielania pierwszej pomocy, 
  • ubezpieczenia,
  • zaświadczenia o stanie zdrowia.

4. W opisie kwalifikacji musisz zawrzeć także inne informacje

– będą miały znaczenie na etapie podejmowania przez ministra decyzji o włączeniu kwalifikacji.

Są to:

  • charakterystyka kwalifikacji, 
  • rynkowe zapotrzebowanie na nią,
  • typowe możliwości jej wykorzystania.

PROCEDURA WŁĄCZANIA KWALIFIKACJI RYNKOWEJ

Procedurę włączania kwalifikacji prowadzi minister właściwy dla danej kwalifikacji.

Podmiot składający wniosek o włączenie kwalifikacji do ZSK, wraz ze złożeniem wniosku, wnosi opłatę w wysokości 2218 zł.

Rola ministra w procesie włączania kwalifikacji

1. Konsultuje się z zainteresowanymi środowiskami.

Informuje na portalu Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) o rozpoczęciu konsultacji środowiskowych i przyjmuje opinie na temat kwalifikacji.

2. Pozyskuje opinie specjalistów.

Pyta specjalistów o opinię, czy rynek potrzebuje takiej kwalifikacji. Na podstawie opinii decyduje, czy rozpatrywać wniosek.

3. Ocenia wniosek.

Bierze pod uwagę:

  • ocenę efektów uczenia się wymaganych dla danej kwalifikacji, a także ocenę wymagań dotyczących walidacji,
  • celowość włączenia kwalifikacji rynkowej do ZSK (zgodność z potrzebami społecznymi, zapotrzebowaniem na rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców),
  • dostosowanie wymagań dla danej kwalifikacji do obiektywnych okoliczności i możliwości osiągnięcia efektów uczenia się w dającym się przewidzieć czasie,
  • podobieństwo danej kwalifikacji rynkowej do kwalifikacji już włączonych do ZSK.

4. Przypisuje poziom Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK).

Powołuje zespół ekspertów, który porównuje efekty uczenia się wymagane dla danej kwalifikacji z poziomami PRK. 

Zespół rekomenduje poziom PRK dla danej kwalifikacji. Rekomendacja zawiera także poprawiony – w porozumieniu z wnioskodawcą – opis wymaganych efektów uczenia się. Minister przekazuje rekomendację Radzie Interesariuszy ZSK.

Jeżeli Rada oceni ją:

  • pozytywnie – minister przypisuje poziom PRK do danej kwalifikacji, 
  • negatywnie – zespół ekspertów sporządza nową rekomendację, w której odnosi się do opinii Rady. Ta rekomendacja jest ostateczna.

5. Przygotowuje obwieszczenie o włączeniu kwalifikacji do ZSK.

Obwieszczenie jest publikowane w Monitorze Polskim. Kwalifikacja rynkowa zostaje dniu publikacji włączona do ZSK.

Group 4668@2x

MINISTER, SPECJALIŚCI I EKSPERCI MAJĄ OBOWIĄZEK ŚCISŁEJ WSPÓŁPRACY Z WNIOSKODAWCĄ NA KAŻDYM ETAPIE.

ZINTEGROWANY REJESTR KWALIFIKACJI (ZRK)

Każda kwalifikacja rynkowa włączona do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) jest wpisana do Zintegrowanego Rejestru Kwalifikacji (ZRK).

ZRK to rejestr publiczny, który gromadzi informacje o kwalifikacjach nadawanych w Polsce. Są w nim:

  • kwalifikacje nadawane w oświacie lub szkolnictwie wyższym, 
  • kwalifikacje uregulowane,
  • kwalifikacje rynkowe.

Każda kwalifikacja, która jest w ZRK:

  • jest potwierdzona przez władze publiczne,
  • ma określony poziom PRK,
  • jest objęta zasadami zapewniania jakości.

Dane gromadzone w rejestrze są publicznie dostępne na portalu ZRK.

Status kwalifikacji w Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji (ZSK)

1

Po włączeniu kwalifikacji rynkowej do ZSK ma ona status: WŁĄCZONA.
Podmiot, który chce uzyskać prawa instytucji certyfikującej, może złożyć wniosek o nadanie uprawnień do prowadzenia walidacji tej kwalifikacji.

2

Minister nadaje podmiotowi uprawnienia instytucji certyfikującej (IC) oraz powierza, w drodze umowy, wybranemu podmiotowi zewnętrznego zapewniania jakości (PZZJ) pełnienie funkcji zewnętrznego zapewniania jakości wobec danej IC.

3

Po podpisaniu umowy między ministrem właściwym a PZZJ kwalifikacja zmienia status w ZSK – z włączonej na FUNKCJONUJĄCĄ. Od tego momentu podmiot, który ma uprawnienia IC, może już prowadzić walidację i nadawać kwalifikację.

Minister może nadać uprawnienia kolejnym IC, które chcą nadawać tę kwalifikację. Będą mogły rozpocząć prowadzenie walidacji dopiero po tym jak minister wyznaczy PZZJ i podpisze z nimi umowy na pełnienie funkcji zewnętrznego zapewniania jakości w tych instytucjach.

TYPY KWALIFIKACJI

Zintegrowany System Kwalifikacji to nie tylko kwalifikacje rynkowe.
Kwalifikacje w ZSK obejmują:

Kwalifikacje w oświacie i szkolnictwie wyższym

Są one nadawane na podstawie prawa, które reguluje działanie oświaty i szkolnictwa wyższego (edukacji formalnej) – a więc w szkołach i na uczelniach wyższych.

Wszystkie tego rodzaju kwalifikacje są włączone do ZSK.

To zarówno kwalifikacje pełne, jak i cząstkowe.

Kwalifikacje uregulowane

Nadawane na podstawie innych przepisów prawa – poza szkołą czy uczelnią. Są one ważnym uzupełnieniem kwalifikacji pełnych. Pojawiają się, gdy potrzebuje ich rynek.
Przykładami takich kwalifikacji są: prawo jazdy, dyplom nurka, patent żeglarza jachtowego, specjalizacje lekarskie i tym podobne.

To wyłącznie kwalifikacje cząstkowe.

Kwalifikacje rynkowe

Nadawane bez podstawy w przepisach powszechnie obowiązującego prawa.

To wyłącznie kwalifikacje cząstkowe.

Kwalifikacje rynkowe mogą dotyczyć działalności:

  • charakterze ściśle zawodowym,
  • społecznej, w tym działalności wychowawczej i opiekuńczej,
  • rekreacyjnej.

Kwalifikacje pełne 

Są nadawane wyłącznie w szkołach i na uczelniach, po ukończeniu określonych etapów kształcenia. To na przykład świadectwo maturalne, licencjat, dyplom magisterski.

  • Nie każde świadectwo jest kwalifikacją pełną. Nie jest nią na przykład świadectwo ukończenia liceum. W tym przypadku kwalifikacją pełną jest świadectwo maturalne, bo to ono potwierdza zakończenie etapu kształcenia średniego.
  • Kwalifikacjami pełnymi nie są też na przykład świadectwa, które potwierdzają kwalifikację w zawodzie czy świadectwa ukończenia studiów podyplomowych.

Kwalifikacje cząstkowe 

To wszystkie pozostałe kwalifikacje. Mogą być nadawane zarówno w szkołach, na uczelniach (na przykład świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie), jak i poza nimi (na przykład prawo jazdy).

Zakres wymaganych efektów uczenia się jest węższy niż w przypadku kwalifikacji pełnych. Jest on zazwyczaj związany z konkretną działalnością czy branżą.

Kwalifikacje cząstkowe mogą być m.in.:

  • wymagane do wykonywania zawodu – na przykład prawo jazdy odpowiedniej kategorii w przypadku kierowcy autobusu,
  • uzupełnieniem kwalifikacji pełnej – na przykład lekarze uzyskują specjalizacje, które pozwalają im obsługiwać specjalistyczną aparaturę medyczną.

POLSKA RAMA KWALIFIKACJI

Każda kwalifikacja rynkowa włączana do Zintegrowanego Systemu Kwalifikacji (ZSK) ma przypisywany poziom PRK – już na etapie włączania kwalifikacji do systemu. Kwalifikacje niewłączone do ZSK nie mogą mieć przypisanego poziomu PRK.

Poziom PRK do kwalifikacji uregulowanej i rynkowej przypisuje minister właściwy dla danej kwalifikacji. Robi to na podstawie rekomendacji zespołu ekspertów, który powołał, aby porównać efekty uczenia wymagane dla kwalifikacji z charakterystykami poziomów PRK. Rekomendacja zespołu ekspertów jest dla ministra wiążąca.

Zespoły ekspertów porównują efekty uczenia się z charakterystykami poziomów PRK. Eksperci pracują zgodnie z określoną procedurą. Muszą odnieść kluczowe efekty uczenia się do najbardziej odpowiadających im zapisów w charakterystykach poziomów PRK.

Wszystkie certyfikaty wydawane w ramach ZSK mają jeden wspólny element wizualny. Jest nim oznaczenie Polskiej Ramy Kwalifikacji (PRK)

Group 4668@2x

OBOK POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI (PRK) MOGĄ POWSTAWAĆ SEKTOROWE RAMY KWALIFIKACJI (SRK), KTÓRE SĄ BRANŻOWYM ROZWINIĘCIEM CHARAKTERYSTYK TYPOWYCH DLA KWALIFIKACJI O CHARAKTERZE ZAWODOWYM.

POZIOM PRK (POLSKIEJ RAMY KWALIFIKACJI) – zakres i stopień złożoności wymaganych efektów uczenia się dla kwalifikacji danego poziomu, sformułowanych za pomocą ogólnych charakterystyk efektów uczenia się.