Nowości w branży beauty

Kwalifikacje rynkowe związane z branżą fryzjersko-kosmetyczną nieśmiało zaczynają „gościć” w ZSK. Pierwszą włączoną do systemu kwalifikacją rynkową z zakresu fryzjerstwa jest Wykonywanie usług barberskich, obecnie zaś są procesowane kolejne wnioski o włączenie do ZSK kwalifikacji obejmujących zakres usług beauty. Osoby wykonujące usługi fryzjersko-kosmetyczne coraz częściej starają się o uzyskanie formalnego poświadczenia uzyskania kwalifikacji. Obserwacja aktualnej sytuacji w branży i na rynku usług szkoleniowych wskazuje, że taka tendencja będzie się utrzymywać. 

Potwierdzenie osiągnięcia efektów uczenia się

Walidacja polega na sprawdzeniu, czy osoba ma wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne wymagane dla danej kwalifikacji. Pozytywny wynik walidacji jest warunkiem otrzymania certyfikatu. Walidacja może obejmować trzy etapy: identyfikowanie, dokumentowanie i weryfikację efektów uczenia się. Na każdym z nich wykorzystuje się odpowiednie metody, dostosowane do specyfiki danej kwalifikacji. 

To, co niewątpliwie wyróżnia kwalifikacje rynkowe z branży fryzjersko-kosmetycznej, to potrzeba weryfikacji osiągnięcia efektów uczenia się z udziałem modeli. Zastosowanie takiej metody ma zapewnić wiarygodność i rzetelność przeprowadzonej walidacji, w której warunki sprawdzania kompetencji kandydata mają być jak najbardziej zbliżone do praktyki w wykonywanym zawodzie. 

Pilotaż walidacji

Podmioty zainteresowane włączeniem kwalifikacji rynkowych do systemu, a szczególnie te, które chcą pełnić funkcję instytucji walidujących czy instytucji certyfikujących, powinny rozważyć przeprowadzenie pilotażu walidacji jeszcze przed złożeniem wniosku o włączenie danej kwalifikacji do ZSK. Pilotaż walidacji ma na celu przetestowanie, a następnie poprawienie i dostosowanie zaplanowanych w opisie kwalifikacji procedur oraz narzędzi służących ocenie kompetencji kandydata. W praktyce oznacza to, że organizuje się taką „próbną walidację” dla grupy osób, aby sprawdzić, czy zakładane metody sprawdzania ich umiejętności i kompetencji są odpowiednie i skuteczne. W efekcie potrzebne poprawki w procedurach walidacji mogą być dokonane przed złożeniem wniosku o włączenie kwalifikacji do ZSK.

Przygotowanie do opracowania przebiegu walidacji powinno rozpocząć się od analizy, które z metod możliwych do wykorzystania w przypadku danej kwalifikacji będą najbardziej efektywne. Zawarte w opisie kwalifikacji założenia dotyczące organizacji walidacji nie zawsze będą stanowić najlepsze rozwiązania w przypadku weryfikacji osiągnięcia konkretnych efektów uczenia się. Szczególnie ma to miejsce, gdy uzyskanie poszczególnych efektów uczenia się należy potwierdzić podczas egzaminu praktycznego i gdzie niezbędny jest udział osób trzecich – modeli. Instytucje przygotowujące się do złożenia wniosku o włączenie kwalifikacji do ZSK, jak i planujące już przebieg walidacji, powinny wziąć pod uwagę skorzystanie z pomocy ekspertów IBE, którzy mają bardzo bogate doświadczenie w zakresie planowania odpowiednich metod, narzędzi i przebiegu walidacji. 

Oczywiście realizacja pilotażu walidacji jako dodatkowego elementu w przygotowaniu opisu kwalifikacji wiąże się z dodatkowymi kosztami. Jednak późniejsze korzyści płynące z jego realizacji są nie do przecenienia – mogą one znacząco wpłynąć na lepsze funkcjonowanie w przyszłości podmiotu składającego wniosek, który zamierza też organizować walidację dla danej kwalifikacji.

Pilotaż walidacji „u barbera”

Przebieg pilotażu walidacji kwalifikacji Wykonywanie usług barberskich został szczegółowo zaplanowany i skonsultowany z ekspertami z branży fryzjerskiej. Opracowano dokumenty: harmonogram, scenariusz walidacji, arkusze obserwacji. Ponadto zapewniono obecność modeli.  Pilotaż walidacji został zrealizowany z sukcesem, jednak zidentyfikowano obszary wymagające poprawy lub większej uważności. Po pierwsze plan walidacji powinien być znacznie bardziej szczegółowy, co bez wątpienia podniesie komfort pracy asesorów i umożliwi jej sprawniejszy przebieg. Po drugie obecność modeli wpływa na wiele aspektów przeprowadzenia walidacji. Od modela może zależeć zakres i szczegółowość wykonywanych czynności, a także czas trwania całej walidacji. Zwrócono także uwagę na znaczenie opisu efektów uczenia się i poziom ich szczegółowości. Zbyt szczegółowe określenie kryteriów weryfikacji może skutkować tym, że ich potwierdzenie okaże się bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. 

Doświadczenia z pilotażu walidacji wskazują, że testowanie planowanych rozwiązań jest elementem obowiązkowym szczególnie w przypadku kwalifikacji rynkowych, zawierających efekty uczenia się, które dotyczą umiejętności praktycznych. Należy przyjąć, że pilotaż walidacji lub symulacja przyjętych założeń powinny stanowić element obowiązkowy w przygotowaniu opisów kwalifikacji rynkowych. 

O autorce:

Aleksandra Mikicka-Hobgarska – ekspert merytoryczny w opisywaniu kwalifikacji cząstkowych, przedsiębiorca, doradca, autorka i koordynatorka projektów kierowanych do szkolnictwa branżowego, ekspert związku Pracodawcy Beauty, prezes Międzynarodowej Akademii Zawodowej.